شاید نام دستگاه زنت را در میان سیستم‌های تهویه کمتر شنیده باشید. زنت یک دستگاه تهویه هوا است که محیط را سرد و گرم می‌کند، در واقع از جمله سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی محسوب می‌شود که در مکان‌های مختلف قابل استفاده است. عملکرد اصلی دستگاه زنت روی سیستم سرمایشی است اما می‌توان برای سیستم گرمایشی هم از آن استفاده کرد. بدین ترتیب می‌تواند جای بخاری را در فصول سرد سال پر کند.
زنت یک دستگاه تهویه هوا با عملکرد تبخیری بوده که نام آن برگرفته از سه کلمه زمستان، نیمه و تابستان است. عملکرد تبخیری دستگاه باعث شده تا در محیط‌های گرم و خشک کاربرد بیشتری داشته باشد. دستگاه زنت از ابتدای عملکرد خود تا به امروز تغییرات زیادی داشته است و در دو نوع صنعتی و آپارتمانی به بازار عرضه شده‌اند. هر کدام از این دو نوع عملکرد و ویژگی‌های خاص خود را دارند که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد. با آرتانسیم تولیدکننده انواع داکت اسپلیت چیلر و فن کویل تا انتهای این مطلب همراه باشید.
اجزای دستگاه زنت
برای اینکه دستگاه به درستی کار کند باید تمام قطعات و اجزای آن به صورت یکپارچه و هماهنگ با یکدیگر فعالیت داشته باشند، در صورتی که یکی از این اجزا به درستی کار نکند در عملکرد دستگاه اختلال ایجاد می‌شود. اجزای دستگاه زنت عبارتند از:
- قطعه دریچه هوا: دریچه هوا باید هوای مورد استفاده دستگاه زنت را از محیط خارجی گرفته و وارد دستگاه کند.
- دریچه هوا داخلی: هوای استفاده شده در داخل ساختمان توسط دستگاه وارد این دریچه می‌شود.
- فیلتر: فیلترها با توجه به شرایط آب و هوای محیطی که دستگاه نصب می‌شود، روی دستگاه قرار می‌گیرند. زنت حدود یک یا دو فیلتر دارد که در قسمت دریچه ورودی هوا قرار می‌گیرد.
- دریچه جریان هوا: این دریچه می‌تواند هوای تولید شده توسط دستگاه را به محیط داخلی هدایت کند.
- سیستم رطوبت زن: این سیستم با وجود اینکه می‌تواند در راندمان و بازده کار تاثیر مثبتی داشته باشد، اما در صورت درخواست مشتری روی دستگاه نصب می‌شود.
- پمپ آب و پدهای سلولزی: در حالت سرمایش دستگاه زنت از پدهای سلولزی استفاده می‌کند. این پدها کارکرد زنت را در فصول گرم سال شبیه به کولرآبی می‌کنند.
- کویل آب گرم: از کویل آب گرم در فصول سرد سال(زمستان و پاییز)استفاده می‌شود. معمولا کویل آب گرم با دریافت آب از بویلر موجب گرم شدن محیط خواهد شد. در دستگاه زنت، کویل آب گرم در قسمت پشت دستگاه قرار دارد.
- الکتروموتور: الکتروموتور درون دستگاه انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند و بدین ترتیب می‌تواند موجب فعالیت زنت شود.
- نازل آب: این نازل به شکل لوله‌ای است که آب را به سمت پدهای سلولزی هدایت می‌کند.
عملکرد زنت در حالت سرمایشی چگونه است؟
میزان جریان هوا در این دستگاه بر اساس CFM تعیین می‌شود. جریان هوایی که در سیستم سرمایشی برای زنت تعیین می‌شود بسیار دقیق است، به همین دلیل در خنک کردن محیط بسیار بهتر از گرم کردن آن عمل می‌کند.
اجزایی که در سیستم سرمایشی زنت نقش دارند پدهای سلولزی، نازل آب و آبفشان هستند. در این سیستم هوای محیط به کمک فن دمنده به داخل دستگاه راه پیدا می‌کند، سپس هوای گرم به سمت بالا و به طرف پدهای سلولزی می‌رود.
پمپ سیرکولاسیون آبی که در تشک‌ها جمع شده به سمت آبفشان‌ها منتقل می‌شود، سپس پدهای سلولزی خیس می‌شوند. بدین ترتیب هوای گرم از داخل پدهای سلولزی عبور کرده و هوای خنک وارد محیط می‌شود.
به دلیل سطح بزرگی که بین هوا و آب ایجاد می‌شود، آب گرم می‌شود و این هوای گرم دمای خود را از دست می‌دهد. این فرآیند، یک فرآیند تبخیری شناخته می‌شود که به وسیله آن هوای خنک وارد محیط خواهد شد. پدها و پوشال‌های این دستگاه از محیط خارجی و تابش مستقیم نور خورشید دور هستند، از این رو در مصرف انرژی صرفه جویی خواهد شد.
در زمان خنک کردن محیط، زنت عملکری شبیه به ایرواشر دارد. تعداد نازل‌های استفاده شده در دستگاه زنت به مراتب بسیار کمتر از ایرواشر است، از طرفی پمپ سیرکولاسیون آب هم ابعاد بسیار کوچکتری در زنت دارد.
پیشنهاد آرتانسیم تولیدکننده انواع سیستم های تهویه مطبوع از جمله داکت اسپلیت، چیلر و فن کویل برای مطالعه بیشتر : هواساز خانگی زنت
عملکرد زنت در حالت گرمایشی چگونه است؟
در سیستم گرمایشی زنت، بحث ترمودینامیک مطرح است. فرآیند گرمایشی با عنوان فرآیند بی دررو یا آدیاباتیک شناخته می‌شود. این نوع فرآیند هوا مستقیما با عامل افزایش دما برخورد نمی‌کند. فصل سرما کویل گرمایشی داخل زنت با آب یا هوای گرم پر می‌شود، با عبور هوای سرد و برخورد آن با کویل گرمایشی انرژی درونی گاز و دما افزایش پیدا می‌کند.
در حالت گرمایشی کویل نقش بسیار مهمی دارد، آب درون کویل گرم گردیده و بدین ترتیب محیط داخلی هم گرم خواهد شد. این حالت نیازی نیست که دور فن را بالا ببرید، با کمترین دور هم هوای محیط داخلی گرم می‌شود.
بنابراین در حالت گرمایشی، دریچه هوای تازه که در تابستان هوا را از محیط خارج به داخل ساختمان وارد می‌کند بسته می‌شود، سپس دریچه‌ای که هوای داخل ساختمان را به داخل دستگاه منتقل می‌کند باز خواهد شد.
مزایای دستگاه زنت چیست؟
دستگاه زنت دارای مزایای زیادی است که در این بخش توضیح خواهیم داد. این دستگاه در مقابل سایر دستگاه‌های تهویه متقاضی بیشتری دارد که از دلایل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نصب و راه اندازی دستگاه زنت بسیار آسان‌تر از سایر دستگاه‌های تهویه است.
- قیمت خرید زنت در مقایسه با دیگر دستگاه‌های تهویه مقرون به صرفه است.
- دستگاه زنت به دلیل نداشتن کمپرسور، مصرف برق بسیار کمی دارد. مصرف برق در این دستگاه تنها در حد گردش یک فن و پمپ است.
- دستگاه زنت می‌تواند در زمان استفاده از سیستم سرمایشی و گرمایشی، رطوبت هوا را تنظیم کند. دستگاه زنت در زمستان رطوبت محیط داخلی را تنظیم خواهد کرد.
- در حالت گرمایشی دستگاه به طور یکنواخت محیط را گرم می‌کند.
- این دستگاه قابلیت استفاده در تمام فصول سال را دارد.
- جریان ملایم و یکنواختی از هوای گرم و سرد در محیط داخلی ایجاد می‌کند.
پیشنهاد آرتانسیم تولیدکننده انواع سیستم های تهویه مطبوع از جمله داکت اسپلیت، چیلر و فن کویل برای مطالعه بیشتر : بهترین شرکت تولید کننده سردخانه صنعتی
معایب دستگاه زنت چیست؟
هیچ دستگاهی نمی‌تواند سراسر دارای مزایا باشد و هیچگونه عیب و نقصی نداشته باشد. دستگاه زنت مانند سایر دستگاه‌های تهویه دارای معایبی است که امکان دارد برخی از خریداران را هنگام خرید منصرف می‌کند. از جمله معایب آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این دستگاه در حالت سرمایشی بر پایه سیکل تراکمی تبرید کار می‌کند. بدین ترتیب در حالت سرمایشی مصرف آب بسیار زیادی دارد.
- در دستگاه زنت، هوا را به کمک کانال به بخش‌های مختلف منتقل می‌کنند. به همین دلیل نمی‌توان دمای یک بخش را نسبت به بخش دیگر کم و زیاد کرد. همه‌ی بخش‌ها به صورت هم دما سرد یا گرم می‌شوند. در حالی که در چیلر یا فن کویل اینگونه نیست و می‌توان دمای هوا را در هر بخشی به صورت متفاوت تنظیم کرد.
- حالت سرمایش در سیستم‌هایی که بر پایه سیکل تبرید تراکمی کار می‌کنند، نسبت به این دستگاه مطبوع‌تر است. سرمایش در این دستگاه مشابه کولر آبی است.
- از زنت نمی‌توان برای فصل تابستان در شهرهای شمالی و جنوبی استفاده کرد. زمانی که دستگاه در حالت سرمایشی کار می‌کند به علت تبخیر بخشی از آب در اثر تماس با هوا، رطوبت افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل این دستگاه با آب و هوای خشک و نیمه خشک سازگاری بیشتری دارد.
محل نصب دستگاه زنت
دستگاه‌های زنت ابعاد بزرگی دارند از این رو بهتر است در محیط‌هایی چون حیاط، تراس، پشت بام و…. نصب شوند. البته از دستگاه‌های زنت با ظرفیت کمتر می‌توان در ساختمان‌های تجاری و اداری استفاده کرد.
دستگاه زنت به سه شکل افقی، عمودی و ایستاده روانه بازار شده‌اند. با توجه به نوع کاربرد و عملکردی که دارند باید یکی از آن‌ها را انتخاب کنید.
پیشنهاد آرتانسیم تولیدکننده انواع سیستم های تهویه مطبوع از جمله داکت اسپلیت، چیلر و فن کویل برای مطالعه بیشتر : تجهیزات سردخانه شامل چه مواردی است؟
خرید دستگاه زنت
خرید دستگاه زنت مانند خرید یک وسیله ساده نیست. برای خرید دستگاه زنت باید به نکات ویژه‌ای توجه داشته باشید، توجه به این نکات باعث می‌شود تا یک خرید مناسب و مقرون به صرفه داشته باشید. در ادامه با راهنمای خرید زنت آشنا خواهید شد:
- در زمان خرید به تعداد پنجره‌ها و دو جداره یا معمولی بودن آن‌ها توجه داشته باشید.
- محل مناسب برای نصب دستگاه زنت را انتخاب کنید و با توجه به فضای موجود دستگاه را خریداری کنید.
- با توجه به وضعیت آب و هوای منطقه، دستگاه زنت مورد نظر را خریداری کنید.
- اندازه و مساحت محیطی را که قرار است دستگاه زنت در آن قرار بگیرد و موجب گرم شدن یا خنک شدن محیط شود را در نظر داشته باشید.
- هنگام تهیه دستگاه، بارهای سرمایی و گرمای ساختمان را بررسی کنید.
- بودجه خرید خود را مشخص کنید.
با توجه به این نکات می‌توانید یکی از بهترین دستگاه‌های موجود را که با محیط داخلی و بودجه شما سازگار باشد را انتخاب کنید.