این روزها با گسترش زندگی ماشینی و به دنبال آن افزایش آلاینده ها، تامین سلامت هوای محیط از آن جهت که تاثیر زیادی بر زندگی روزمره افراد دارد. بسیار مورد توجه فعالان حوزه تهویه مطبوع قرار گرفته است. به عبارت بهتر استفاده از تهویه مطبوع از جمله انواع فن کویل می تواند بر کیفیت هوای ساختمان، محل کار، مجتمع ها و بسیاری موارد دیگر اثرگذار باشد و از سوی دیگر بهبود سبک زندگی و سلامت افراد را به همراه داشته باشد. یکی از دستگاه های پر استفاده در بحث تهویه هوای محیط، فن کویل ها هستند.
در واقع فن کویل به عنوان یک از اجزای سیستم تهویه مطبوع انتخابی مناسب برای تامین سرمایش و گرمایش ساختمان های مسکونی، تجاری، صنعتی، بیمارستان ها و بسیاری از اماکن عمومی است که انتقال حرارت و تهویه مطبوع در ساختمان ها را عهده دار است. انواع فن کویل در فصول سرد سال تامین هوای گرم محیط را بر عهده دارند و در فصول سرد نیز با انتقال جریان هوای سرد، دمای هوای محیط را کاهش می دهند.
نکته جالب در فن کوئل ها این است که برخلاف نمونه های موجود در بازار، این دستگاه نیازی به اتصال به کانال ندارد و هوا را به صورت مستقیم وارد محیط می کند که این یکی از مزیت های فن کوئل ها محسوب می شود.
کاربرد فن کویل
شاید این سوال برای شما نیز به وجود آمده باشد. مهمترین کارکرد فن کویل چیست؟ در پاسخ باید گفت مهمترین کارکرد این دستگاه زمانی خودنمایی می کند که شما قصد کنترل حرارت فضای هر محیط بصورت جداگانه را داشته باشید. در واقع شما با خرید فن کوئل به راحتی می توانید بدون انتقال آلودگی از یک فضا به فضای مجاور، دمای محیط را به در یک چشم به هم زدن در اختیار خود درآورید.
انواع فن کویل
فن کویل ها بر اساس محل موردنظر برای نصب با توجه به معماری ساختمان و محدودیت های آن، سلیقه خریدار و همچنین ظرفیت های آنها در انواع مختلفی روانه بازار می شوند. نکته دیگر اینکه قیمت فن کوئل نیز به واسطه ظرفیت آن تعیین می شود. نخستین معیار برای دسته بندی فن کویل ها تعداد مسیرهای ورود و خروج آب است که توسط سازنده روی دستگاه تعبیه گردیده است. در ساده ترین حالت می توان فن کوئل را به دو نوع دو لوله ای یا چهار لوله تقسیم بندی کرد.
فن کوئل دو لوله ای
این نوع از فن کویل معمولا تنها به یک مبدل حرارتی تجهیز گردیده است که به صورت مشترک هم کار کویل سرمایشی را عهده دار است. همچنین گرما را تامین می کند. همچنین، فن کوئل دو لوله ای یعنی دستگاهی که از یک لوله ورودی و یک لوله خروجی آب بهره برده است. و از طریق شیر سه راهه مسیر آب ورودی به آنها و خروجی از آنها تعیین می شود.
فن کوئل چهار لوله ای
در طراحی امروزه برخی ساختمان ها بارها با این مسئله مواجه گردیده اید. نیاز باشد سرمایش و گرمایش در محیط بصورت همزمان تامین شود. در این شرایط بهترین انتخاب برای تامین خواسته مشتری استفاده از فن کوئل چهار لوله ای است. در طراحی فن کویل چهار لوله ای همانطور که از نام آن مشخص است دو لوله ورودی و دو لوله خروجی تعبیه گردیده است. علاوه براین دو کویل دیگر به صورت کاملا مجزا که یکی برای تامین سرمایش و دیگری برای تامین گرمایش هستند در آن در نظر گرفته است. به راحتی امکان استفاده از گرمایش یا سرمایش مطابق با سلیقه افراد فراهم شود.
فن کویل چهار لوله ای معمولا در اماکنی چون هتل ها و بیمارستان ها که سلیقه و نیاز افراد متفاوت است مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این، فن کوئل چهار لوله ای برای ساختمان هایی که در طراحی آنها اغلب از شیشه استفاده گردیده است نیز انتخاب مناسبی است.
کویل ها در تقسیم بندی کلی
فن کویل ها بصورت کلی در پنج گروه تولید می شوند که شامل موارد زیر است:
- سقفی
- دیواری
- کانالی
- کاستی
- زمینی
معرفی فن کوئل سقفی
نام این این نوع از فن کویل را محل نصب آن هویدا می کند. فن کوئل سقفی در سقف کاذب نصب می شود و تنها چیزی که حضور آن را نمایان می کند، ترموستات آنالوگ یا دیجیتال آن است. در طراحی فن کوئل سقفی یک دریچه بزرگ تعبیه گردیده است که فرآیند مکش هوا از زیر یا پشت کویل را ممکن می سازد.
این نوع از فن کوئل خود در سه مدل طراحی می شود که شامل موارد زیر است:
- توکار
- روکار
- کانالی
فن کوئل سقفی توکار
فن کویل سقفی توکار همانطور که از نام آن پیداست در داخل سقف نصب می شود و کاربر می تواند به کمک ترموستات فن کویل، دمای محیط و سرعت فن دستگاه را بر اساس سلیقه خود تغییر دهد. این فن کوئل در رده پرمصرف ترین و پرکاربردترین سیستم های تهویه مطبوع قرار دارد. در فصول سرد سال موتورخانه مرکزی یا پکیج وظیفه تامین آب گرم را دارند و در فصول سرد نیز دستگاه چیلر آب سرد را برای دستگاه مهیا می کند.
فیلترهای به کار رفته در فن کوئل ها، آلودگی ها و ذرات ریز گرد و غبار هوا را به خود جذب می کنند. و از سوی دیگر هوای مطبوع را به محیط اطراف تزریق می کنند. این فیلترها قابلیت تعویض و شست و شو را دارند، بنابراین جای نگرانی نیست.
مزیت استفاده از فن کوئل سقفی توکار این است که می توان دمای هوای فضا های مختلف را به صورت جداگانه کنترل کرد و از این رو در صرفه جویی انرژی بسیار موثر است. نقطه قوت دیگر این فن کویل ها لوله کشی محدود آنهاست. همچنین این سیستم ها قادرند با کمترین میزان دما و فقط با یک دستگاه چیلر یا حرارت مرکزی کار خود را استارت بزنند.
کوئل روکار سقفی
فن کویل سقفی روکار معمولا ظاهری مشتری پسند و زیبا دارند و از نظر کیفیت و استحکام نیز بسیار خوب هستند. این فن کویل به شکل دکورایتیو و درست زیر سقف کاذب نصب می شود و تنها چیزی که بعد از نصب خودنمایی می کند دریچه های آن است. فن کوئل سقفی روکار اغلب در اماکن عمومی نظیر هتل ها، بیمارستان ها و مدارس استفاده می شود.
کویل سقفی کانالی
این فن کویل نیز بصورت توکار نصب می شود و تفاوت آن با مدل های مشابه مسیر تعبیه گردیده برای ورود و خروح جریان هواست. در فن کوئل سقفی کانالی هوا از طریق کانال جابجابجا می شود و امکان استفاده از هوا تازه نیز برای کاربر مقدور است.
کوئل دیواری
نوع دیواری این سیستم تهویه به صورت روکار نصب می شود، فضای زیادی را اشغال نمی کند و مشابه نمونه زمینی نصب و سرویس می شود. فن کویل دیواری بدلیل امکان سرویس آسان توانسته از بدو ورود با بازار توجه سازندگان پروژه های ساختمانی را به خود جلب کند.
کویل کانالی
در فن کویل های کانالی همانطور که در بالاتر توضیح دادیم. مسیر ورود و خروج جریان هوا یک کانال است. نقطه قوت این مدل فن کوئل تنوع بالای آن است بنابراین با هر سلیقه ای که داشته باشید قطعا دست خالی برنمی گردید. در یک تقسیم بندی دیگر، کارشناسان این حوزه، فن کوئل های کانالی را به دو دسته تقسیم می نمایند. فن کوئل دو لوله ای و ف کویل چهار لوله ای تقسیم گردیده اند. در مورد این فن کوئل ها در قسمت های بالایی مقاله توضیح داده ایم.
کوئل کاستی
این فن کویل نیز همانند نمونه قبلی به صورت دو لوله و چهار لوله ای به بازار عرضه می شوند. این نوع فن کوئل کاستی همچنین به دو صورت یک طرفه و چهار طرفه تولید می شود و هوا را از بالا به پایین به محیط اطراف تزریق می کند. این فن کوئل اغلب زیر سقف کاذب ساختمان نصب می شود تا ظاهری زیباتر به آن بدهد. از لحاظ اقتصادی نیز به آن جهت که در فن کوئل کاستی نیاز به کانال کشی وجود ندارد خرید آن بصرفه تر از نمونه های مشابه است.
بررسی مزایا و معایب داکت اسپلیت و سیستم های تهویه مطبوع
زمینی فن کویل
فن کویل زمینی در بازار داغ سیستم های تهویه ساختمان به دلیل راحتی در نصب و جابجایی، بسیار پرطرفدار است. این فن کوئل به صورت روکار و به دو شکل عمودی و ایستاده نصب و سرویس می شود و به نوعی بخشی از دکوراسیون فضا را به خود اختصاص می دهد و اغلب در اماکن عمومی و مسکونی مورد استفاده قرار می گیرد. این فن کوئل نیز به صورت دو لوله ای و چهار لوله ای تولید می شود. در فن کویل زمینی مکش هوا از قسمت پشت یا روبروی دستگاه است و دمش هوا از بالا است. نکته دیگر اینکه شما می توانید به راحتی شکل و زاویه دمش هوا را مطابق با نیاز خود تنظیم کنید.
کلام آخر؛
فن کویل ها با توجه به شکل ظاهری در انواع مختلفی تولید و راهی بازار می شوند. طرفداران این نوع از سیستم تهویه مطبوع از مزایایی چون کنترل مستقل دما، استفاده از سیستم گرمایش و سرمایش به صورت همزمان و تهویه مناسب بهره می برند. در مقابل اما از لحاظ اقتصادی خرید فن کویل حتی با بهترین قیمت خرید آن برای ساختمان هایی با متراژ پایین، هزینه بیشتری را می طلبد که چندان به صرفه نیست. همچنین بواسطه استفاده فن کوئل از آب سرد و گرم تولید گردیده در سیستم های مرکزی، نمی توان کنترل مصرف انرژی را به صورت جداگانه برای هر یک از واحدهای ساختمانی فراهم کرد.