چیلر یا سرد کن (به انگلیسی: Chiller) نوعی از تکنولوژی است که بوسیله سیکل تبرید تراکمی و یا سیکل تبرید جذبی و یا بخار، حرارت را از مایعی که معمولا هم آب است گرفته و بدین شکل قادر است با انجام عملیات و یا فرایندی دما را کاهش دهد و سپس از این مایع سرد شده تهویه و یا خنک کردن هوا در دستگاههای هواساز و فن کویل استفاده کن
چیلر چیست و انواع آن کدامند
چیلر نوعی از تکنولوژی است که بوسیله سیکل تبرید تراکمی و یا سیکل تبرید جذبی و یا بخار، حرارت را از مایعی که معمولا هم آب است گرفته و بدین شکل قادر است با انجام عملیات و یا فرایندی دما را کاهش دهد و سپس از این مایع سرد شده تهویه و یا خنک کردن هوا در دستگاههای هواساز و فن کویل استفاده کند.
از سوی دیگر از گرمای گرفته شده از آب نیز میتوان در کاربردهای گرمایشی استفاده کرد. همچنین گاز موجود در مبرد کندانسور با سه ترفند تبخیر دمای کاهش یافته، آب و هوای خنک کاهش درون یک مبدل حرارتی جریان پیدا کرده و بر اساس همین نیز، از چنین سیستمهایی در ساختمانهای بزرگ و یا برجها در جهت تولید سرما استفاده میشود.
نکته مهم این است که استفاده صحیح از چیلر میتواند باعث صرفهجویی در مصرف انرژی و همینطور افزایش بازده وسایل سرمایشی و هواساز گردد.
در این مقاله به این موضوع میپردازیم که اساسا چیلر چه دستگاهی است و کارکرد آن به چه شکل میباشد و انواع چیلر چه کاربرد و کارایی دارند.
چیلرهای تراکمی
چیلرهای تراکمی به دو شکل (دسته بندی بر اساس کندانسور و دسته بندی بر اساس کمپرسور ) و در کل در ۶ مدل مختلف دسته بندی می شوند. یکی بر اساس نوع کندانسور و یکی هم بر اساس نوع کمپرسور.
چیلرهای جذبی
چیلرهای جذبی به سه شکل و در کل در ۶ مدل مختلف دسته بندی می شوند. اول بر اساس اینکه انرژی مورد نیاز برای راه اندازی سیکل جذبی، شعله مستقیم آتش است یا اینکه شعله غیر مستقیم مانند حرارت اضافه یک کوره، دوم بر اساس اینکه از سیستم آب و آمونیاک به عنوان سیستم جاذب و مبرد استفاده می شود یا اینکه از آب و لیتیوم بروماید. سوم بر اساس اینکه کل سیستم به طور تک اثره یا دو اثره عمل می کند.
کارایی چیلر چگونه است؟
برای بررسی این نوع از سیستمهای سرمایشی و تهویه مطبوع بهتر است در ابتدا با نشانههای فنی دستگاه و عملکرد آن بیشتر آشنا شویم.
این ابزار بسیار پیشرفته سرمایشی به شکل کلی به دو دسته تقسیم میشوند که شامل دسته تراکمی و دسته جذبی میباشند.البته بعضی از آنها با توجه به نوع خنک کنندگی ماده مبرد به سه دسته تبخیری، هوا خنک و آب خنک هم دستهبندی میشوند.
در نوع تراکمی دستگاه چیلر بر اساس انرژی الکتریکی و نوع جذب بوسیله انرژی حرارتی، سرما بوجود میاید. همچنین در چیلرهای تراکمی کمپرسور نقش تراکم گاز را در ابتدای راهاندازی ایفا میکند و در ادامه روند نیز، این گاز بعد از ورود به کندانسور با استفاده از هوا و یا آب، خنک و در نهایت هم به مایع مبدل میگردد.
در نهایت مایع تولیدی با گذشتن و عبور از لوله و یا شیر انبساط وارد خنک کننده میشود و در اثر فشار کم تبخیر میگردد. در ادامه مایع سرد کننده که از محیط سرد حرارت نهان تبخیر خود را دریافت کرده چیلر و کارکرد آن را مشخص میسازد در واقع این یعنی باعث ایجاد برودت شده و سپس این گاز ناشی از تبخیر را به کمپرسور انتقال میدهد.
کاربرد انواع چیلر کدامند
انواع چیلر به دو نوع چیلر تراکمی و همینطور چیلر جذبی تقسیم بندی میشوند که از لحاظ کاربرد در دو دسته تهویه صنعتی و و مطبوع جای دارند.
چیلر صنعتی
چیلر صنعتی نمونهای دیگر از تجهیزات سرمایشی نوع صنعتی آن است که بیشتر در بخش صنایع و همینطورکارخانهها از جمله صنایع شیمیایی، صنایع پلاستیک، غذایی و دارویی و همچنین کارگاههای پلاستیک سازی، ریخته گری و قالب سازی استفاه میشود و به همین وسیله میتواند از قابلیتی برخوردار گردد که باعث خنک کردن محصولات و ماشین آلات شود و در نهایت هم مورد استفاده صنایع قرار گیرد.
چیلر تهویه مطبوع
در چیلر تهویه مطبوع از آب سرد شده در مبدل حرارتی و یا کویل هواساز و با هدف سرد کردن و همینطور گرفتن رطوبت از هوا استفاده میگردد. این آب استفاده شده بعد از تبادل دما دوباره به سیستم برمیگردد و این چرخه تکرار میشود.
این نوع از سیستم در واحدها و ساختمانهای تجاری عظیم و بزرگ، صنعتی و اداری بسیار استفاده میشود و دارای قدرتی بین 15 تا 2000 تن میباشد که قادر است آب سرد بین 2 تا 7 درجه سلسیوس را بسته به نیاز تولید کند و در واقع به همین دلایل است که چیلر تهویه مطبوع، بازدهی بالا و مناسبی را نمایش داده است.